Binnen de Vervoerregio Amsterdam werken 15 gemeenten in de regio Amsterdam met elkaar samen op het gebied van verkeer en vervoer. De Vervoerregio is opdrachtgever van de OV-concessies en draagt zorg voor het dagelijks functioneren van het regionale mobiliteitssysteem, ook rondom de luchthaven Schiphol.
2021 jaar van de waarheid voor het OV
We moeten na een jaar corona langzaam na gaan denken over hoe het post-corona tijdperk er uit zal zien voor het openbaar vervoer. Clive Ceder en Ingrid de Bruijn vertellen hoe de Vervoerregio Amsterdam een bijdrage levert om het openbaar vervoer straks weer optimaal te laten functioneren. Dat wordt een puzzel, want het OV rond Schiphol heeft immers ook straks weer voldoende aantallen reizigers nodig die met metro, tram en bus kunnen en wíllen reizen om rendabel te kunnen zijn.
Verpleegkundigen moeten ook naar het werk
Senior concessiebeheerder Clive Ceder vertelt over één van de dingen die de openbaar vervoersector volgens hem meeneemt naar de toekomst. “Je ziet dat partijen elkaar nu veel sneller kunnen vinden. Vlak na de eerste lockdown in maart 2020 moest de dienstregeling worden afgeschaald, omdat het aantal passagiers met 85%(!) naar beneden kelderde. Maar het OV bleef belangrijk voor de mensen in de vitale beroepen, denk bijvoorbeeld aan verpleegkundigen die van OV afhankelijk zijn om op het werk te komen. Connexxion heeft in goed overleg met het VU Medisch Centrum in Amsterdam de aanpassing aan de dienstregeling tot stand gebracht, zodat de dienstregeling van lijn 346 goed aansloot bij de roosters van het medisch personeel. Zo direct hadden ze eerder nog niet met elkaar samengewerkt. Corona bracht in positieve zin met zich mee dat de landelijke overheid, opdrachtgevers, vervoerders en het bedrijfsleven goed met elkaar in gesprek zijn geraakt.”
Lessen uit de luchtvaartwereld
Clive studeerde Aviation Management en ziet in zijn huidige werk dan ook parallellen tussen de luchtvaartwereld en het openbaar vervoer. “Binnen Aviation Management ging het vaak over de verschillende partijen met verschillende belangen die elkaar nodig hebben. Dan werd er altijd gesproken over de verhoudingen in de driehoek van luchtvaartmaatschappij, luchthaven en de (regulerende) overheid.” Gaat Clive verder “Drie partijen, die samen de luchtvaart vormen en elkaar nodig hebben, maar tegelijkertijd elk hun eigen, soms tegengestelde, belangen hebben. Haal één van die schakels weg en je hebt geen luchtvaart meer. Het openbaar vervoer kent een vergelijkbaar spanningsveld. We zullen met elkaar, met alle betrokken partijen, de handen ineen moeten slaan om het openbaar vervoer overeind en toekomstbestendig te houden.”
Een kwartier maakt al heel veel uit
“Dat werkt meerdere kanten op,” vult strategisch adviseur Ingrid de Bruijn aan. “ We kunnen kosten besparen als we de spits kunnen afvlakken. De maximale capaciteit is gebaseerd op de hoogste vervoervraag. Wanneer die vraag in de spits afneemt kan het aanbod naar beneden en besparen we kosten. Uit proeven blijkt dat wanneer je bijvoorbeeld schoolroosters een kwartier verschuift, je de spits af kunt vlakken. Daarmee geef je de vervoerder meer ademruimte om te komen tot een meer duurzame bedrijfsvoering.”
Investerend de crisis uit
Clive Ceder: “Als je ziet hoe alle partijen binnen en buiten de Vervoerregio tijdens de coronacrisis de schouders eronder hebben gezet, dan geeft dat hoop voor de toekomst. Er is heel intensief met elkaar samengewerkt onder moeilijke en onzekere omstandigheden. Daar mogen we met elkaar best trots op zijn, ook al is er nog genoeg ruimte voor verbetering. Verder is het goed dat belangrijke investeringen gewoon doorgaan. Denk aan nieuwe betaalsystemen (in het OV betalen met je bankpas), of het verder uitbreiden van het aantal zero emissie voertuigen. Zo hopen we dat we een sector hebben die er klaar voor is als er straks weer kan worden opgeschaald.”
First en last mile oplossingen
“Het is wat dat betreft ook goed,” neemt Ingrid de Bruijn over “dat we blijven inzetten op aantrekkelijk vervoer voor iedereen, waarbij we werken aan nieuwe first en last mile oplossingen en Mobility as a Service (MaaS). Reizigers maken straks opnieuw hun afwegingen over hun manier van werken en reizen. Het is belangrijk dat openbaar vervoer straks aantrekkelijk genoeg is. Zo voorkomen we ook dat we weer ten een nieuwe hyperspits aanlopen. Tegelijkertijd moeten onze vervoerders, die grotendeels private partijen zijn, ook weer financieel gezond worden. Vervoerders en overheden werken daarom nu met elkaar aan een transitieprogramma openbaar vervoer. Binnen dit programma werken we in de sector met elkaar aan wat we kunnen doen om een hoogwaardig aanbod aan te blijven bieden, reizigers weer terug te winnen en te laten zien dat het openbaar vervoer een concurrerend alternatief is voor de auto.”
